ZUTPHEN - Als het allemaal zo loopt als de bedenkers hopen, is het glazuur op onze badkamertegels, het beton in onze gebouwen en de platen in brandwerende systeemplafonds op termijn voorzien van een component uit het afvalwater van de fabrieken van FrieslandCampina in Lochem en Borculo. Kaumera is de naam.

Het afvalwater van de zuivelgigant wordt via een persleiding naar de rioolwaterzuivering in Zutphen getransporteerd. Bij deze installatie aan de Oostzeestraat op industrieterrein De Mars is de allereerste Kaumera-fabriek van de wereld gebouwd. Deze wordt de komende weken in fases opgestart. Dan moet blijken of wat er in het laboratorium van de TU Delft veelbelovend uitziet, ook op grotere schaal werkt.

Advertentie

Als het lukt kan tussen de 300 en 400 ton Kaumera per jaar worden gewonnen. Dat betekent een reductie van tussen 20 en 35% van de hoeveelheid slib dat uiteindelijk in de afvalverbrander belandt.

Gelei

Het gelei-achtige product kan worden toegevoegd aan beton dat daardoor minder zwaar wordt. In de landbouw kan het worden toegepast om zaden van een coating te voorzien. Dit is actueel, want chemische coatings mogen binnenkort niet meer worden gebruikt. De coating met Kaumera laat geen sporen achter in de aarde.

Kaumera heeft eigenschappen die vergelijkbaar zijn met die van polyester. De kans bestaat dat in de toekomst bijvoorbeeld het dashboard van auto’s ervan gemaakt zijn. Verder is het te gebruiken als bindmiddel en als component in lijmen en verfstoffen.

Badkamerputje

Dijkgraaf Hein Pieper vertelde het woensdag heel plastisch: "Als je je vinger door het afvoer in de badkamer haalt voel je een slijmerige massa. Dat zijn bacteriën die zichzelf beschermen door een soort gel te produceren. Dat is het begin van Kaumera.” De bacteriën moeten worden gescheiden van de bruikbare gel en dat is wat er gebeurd in de nieuwe fabriek in Zutphen.

De volledige naam van de nieuwe grondstof is Kaumera Nereda Gum. Nereda slaat op een door Royal HaskoningDHV ontwikkelde zuiveringsinstallatie. Die gebruikt zo’n 25% minder energie dan een traditionele zuiveringsinstallaties. Het Nederlandse ingenieursbedrijf verkocht de installaties dan ook over de hele wereld, van Brazilië tot Japan. Omdat het slib uit deze installaties geschikt is om Kaumera van te maken en er dus een verdienmodel ontstaat voor de eigenaren, is er wereldwijd veel potentiële productiecapaciteit.

Lees verder onder de foto...

© Waterschap Rijn en IJssel

In het voorjaar van 2020 wordt in Epe nog een Kaumera-fabriek geopend. Daar wordt ‘gewoon’ rioolwater uit de gemeente Epe verwerkt. In Zutphen wordt uitsluitend proceswater uit de voedingsmiddelenindustrie verwerkt.

Kaumera is overigens niet de enige grondstof die de waterschappen uit afvalwater winnen. Cellulose is een ander voorbeeld. Het vele wc-papier zorgt dat het water er rijk aan is. Een ander component heet stuviet en is te gebruiken bij de productie van kunstmest. Een deel van het slib kan worden gebruikt als biomassa voor de productie van energie.

Kaumera betekent kameleon in de taal van de Maori, de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland. De naam is gekozen vanwege de veelzijdige toepassingsmogelijkheden van van de stof.