ZUTPHEN - Het aantal mensen dat een soa oploopt blijft stijgen. Het RIVM meldde (wederom) een stijging over 2023. Waarbij chlamydia het meest gevonden blijft, maar gonorroe en syfilis met een opmars bezig zijn. Vooral gonorroe doet de wenkbrauwen fronzen, inmiddels wordt de geslachtsziekte zo’n 20 procent vaker aangetroffen dan in de voorgaande jaren. Ook bij vrouwen en heteromannen.

Oorzaken worden gezocht in slechtere (of zelfs geen) voorlichting, een afname in het condoomgebruik en de populariteit van datingapps. Vooral het toenemende gebruik van datingapps wordt steeds vaker als veroorzaker genoemd. Gebruikers op die apps leggen zeer eenvoudig (wisselende) contacten. Seks vindt hierdoor vaker buiten de eigen ‘bubbel’ plaats, iets wat soa’s makkelijker doet verspreiden. Data van soa zelftester testalize.me toont aan dat datingapps ongekend populair zijn. Het overgrote gedeelte van de testalize.me gebruikers geeft aan actief te zijn op minimaal één datingapp. Velen zijn actief op meerdere apps tegelijk. 

Oplossingen

Dat het tij gekeerd moet worden moge duidelijk zijn. De oplossing laat alleen nog op zich wachten. Wie pakt de handschoen op? Voor veel betrokkenen is het stijgend aantal soa’s geen kerntaak.  

Voorlichting door datingapps

Datingapps zouden veel actiever kunnen waarschuwen voor de risico’s op soa’s. Tegelijkertijd is dit niet (direct) in het belang van de datingapp. Datingapps zijn stuk voor stuk bedrijven die betaalde abonnement proberen te verkopen. De nadruk ligt op het daten en steeds nieuwe mogelijkheden binnen de apps te verkennen. Educatie levert de app geen geld op en lijkt daardoor geen hoofdzaak voor de Tinders en Bumbles van deze wereld. Hoewel enkele apps nu toch lijken te waarschuwen, hetzij in kleinere lettertje en diep verstopt binnen de app.

Voorlichting op scholen

Seksuele voorlichting op scholen speelt ook een cruciale rol in de preventie van soa’s. Het is belangrijk dat jongeren al op jonge leeftijd leren over veilige seks, het gebruik van voorbehoedsmiddelen en het belang van testen. Er is een groeiende roep om seksuele voorlichting meer te richten op het bespreken van soa’s en het doorbreken van taboes rondom het onderwerp. Maar op scholen lijkt het onderwerp voor de nodige interne discussie te zorgen en zie jongeren maar eens echt te bereiken met je verhaal…

Testen op soa’s, ook vanuit huis!

De GGD is van oudsher belast met het testen op soa’s, maar deze organisatie blijkt het in de praktijk vaak niet aan te kunnen. Bij de GGD worden veel jongeren geweigerd en doorverwezen naar hun huisarts. De huisarts kost gewoon geld. De test komt namelijk uit je eigen risico en betaal je dus zelf. Anderen die wel geholpen kunnen worden via de GGD, moet er vaak lang op wachten. Studenten geven aan dat ze soms 4 tot 6 weken zouden moeten wachten en kiezen steeds vaker voor een soa test die ze zelf thuis kunnen uitvoeren. Maar ook dit kost geld.

Een thuistest met daarbij analyse in een Nederlands lab is even betrouwbaar als een test bij de GGD of huisarts. Mits op voorhand duidelijk is waarop je moet testen. Gebruikers van testalize.me kunnen bovendien gratis medicatie krijgen als ze positief blijken. Een huisarts en apotheek verzorgen het consult en de medicatie. De gebruiker kan dus alles op afstand regelen.

Door de soa test beter bereikbaar te maken, gaan risicogroepen eerder over tot testen waardoor nieuwe besmettingen voorkomen worden. De jonge doelgroep die zeer actief is op datingapps verwacht zorg op afstand. Die generatie is opgegroeid met de smartphone en regelt alles zelf en digitaal. Ook enkele GGD’s zetten de zelftest inmiddels op kleine schaal in en dit zorgt voor tevreden gebruikers en hoge vindpercentages. Een eerste stap in de goede richting dus.