LOCHEM - Tussen Lochem en Almen ligt aan de Berkel het kleinschalige en dynamische landgoed Velhorst. Een levend landgoed, waar mensen wonen, werken en van de natuur genieten. Natuurmonumenten werkt er samen met anderen aan duurzame landbouw, natuurvriendelijk beheer, vergroting van biodiversiteit, aanpak van droogte en een fraaie beleving. 

Landgoedgevoel

Kom je in mei of juni naar het landgoed dan wandel je er door een haag van bloeiende manshoge rododendrons. Samen met de azalea’s geven ze kleur aan de Velhorst. De statige lanen, een parktuin met vijver, een met zorg door vrijwilligers onderhouden moestuin en een landhuis (particulier bewoond) vol grandeur maken het landgoed-plaatje compleet.

Landbouw en landgoederen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook op de Velhorst. De eigenaren van Vrienden van de Velhorst wonen en werken sinds 2018 op landgoed Velhorst. Zij pachten 85 hectare grond en gebouwen van Natuurmonumenten. Zij voeren een duurzaam agrarisch beheer dat mooie biologische streekproducten oplevert goed is voor de natuur. 

Door het natuurinclusief telen van de gewassen in stroken- en mengteelt, 6 meter brede akkerranden met bloemen, kruiden en granen, geen gebruik van kunst en bestrijdingsmiddelen is in 3 jaar tijd het bodemleven verbetert en de vogel- en insecten stand toegenomen. Onderzoek door Kenniscentrum EIS, Naturalis en Wageningen Universiteit heeft aangetoond dat deze manier van landbouw een positief effect heeft op de biodiversiteit. 

Van veen tot theekoepel

Veen in de Graafschap? Dat alleen al is bijzonder. De bijbehorende planten zijn dat ook. Kienveen is een kwetsbaar vochtig stukje op Velhorst. Met veel kikkers en bijzondere planten als melkviooltje, moerashertshooi, draadgentiaan, vetblad, moeraswespenorchis en gagel. Daarom doen boswachters van Natuurmonumenten er alles aan om de natuurwaarden in het Kienveen te behouden en de kans te geven zich uit te breiden.

Nog een bijzondere plek op landgoed Velhorst is de Staringkoepel aan de oever van de Berkel. Natuurmonumenten restaureerde deze theekoepel in 2004 van een hoopje puin tot wat het nu is. Binnen ontdek je over de cultuurhistorie, de restauratie en geniet je van het magnifieke uitzicht. De koepel is halverwege de 19de eeuw gebouwd in opdracht van Constantia Ernestine Staring, de dochter van de beroemde Achterhoekse dichter. Zij koos deze plek uit om er na een ritje met de koets te kunnen verpozen met haar vriendinnen.

Samen met Waterschap Rijn en IJssel werken we aan een zogenaamde 'klimaat-robuuste en biodiverse' Berkel. Daarvoor gaat een deel van de Berkel weer kronkelen (meanderen) en worden stuwen aangepast, zodat vissen veilig kunnen passeren. Dit geeft een enorme impuls aan de landschappelijke beleving en de rivieroever natuur.

Beleef Velhorst

Een wandeltocht over landgoed Velhorst begin je vanaf de Natuurmonumenten parkeerplaats aan de Lage Weg. Daar starten enkele korte wandelingen en een lange van 18km. Kom je op donderdag dan staan onze enthousiaste tuinvrijwilligers je graag te woord in de historische moestuin. 

Loop je vervolgens verder langs de Berkel dan is het trekpontje en de beklimming van de Staringkoepel een must. Ga je richting het zuiden richting het Grote Veld dan is het vlonderpad door het Kienveen een aanrader. 

Alles over de natuur in LokaalLochem 

Dit artikel is onderdeel van een serie verhalen van Natuurmonumenten voor LokaalLochem, over de natuur en cultuurhistorie in haar gebieden in en rondom de gemeente Lochem. In de Achterhoek zorgen boswachters van Natuurmonumenten voor 29 natuurgebieden, onderverdeeld in 3 deelgebieden: de Graafschap, Montferland en Winterswijk, met onder andere 11 landgoederen, 3 veengebieden en 3 N2000 gebieden.