Het stembureau
Joop Hekkelman.

Het stembureau

Let op: de onderstaande tekst is een column, geen (nieuws)artikel.

In de gemeenteraad van mijn gemeente was er deze week discussie over de leden van een stembureau bij verkiezingen. D66 diende een motie in waarin werd opgeroepen om geen (kandidaat)raadsleden meer te benoemen op een stembureau. Men is bang voor beïnvloeding van de kiezer.

Dat kan op verschillende manieren; de politicus kan in woord of gebaar reclame maken voor zichzelf, of de zwevende kiezer laat zich beinvloeden door iemand die hij of zij net achter de tafel trof. Die laatste veronderstelling zou in theorie waar kunnen zijn, maar ik schat de onafhankelijkheid van de kiezer toch hoger in.

Met betrekking tot reclame maken voor de eigen politieke voorkeur door stembureauleden zijn de instructies duidelijk. Dat is verboden. Een stembureaulid dart zich eraan bezondigd kan van toekomstige deelname worden uitgesloten. Zelf heb ik slechts één keer meegemaakt dat iemand haar boekje te buiten ging met zichtbaar gekleurd gedrag.

"Dit is een merkwaardige discussie"

In de dertig jaar dat ik meedoe op een stembureau heb ik wel ervaren dat (kandidaat) raadsleden bovenmatig veel belangstelling hebben om aan te schuiven bij gemeenteraadsverkiezingen. Bij verkiezingen voor Europa of Provincie is dat minder. De opkomst is lager en minder interessant als het om direct contact met de kiezer gaat. In dat opzicht is het jammer dat die motie het niet haalde. De meerderheid wil een wetsvoorstel afwachten over dit onderwerp en wil daar eigen beleid op afstemmen.

Dit is een merkwaardige discussie. In de eerste plaats omdat raadsleden niet over de benoeming van stembureauleden gaan, laat staan over de benoeming van zichzelf. Dat is aan het college van B&W. In de tweede plaats omdat de Kiesraad, het hoogste orgaan in ons land dat over verkiezingen gaat, nadrukkelijk adviseert om geen kandidaten te benoemen die bij de betreffende verkiezing op de lijst staan. Ten derde hebben raadsleden een eigen verantwoordelijkheid. Zij melden zich vrijwillig om mee te doen, het is geen plicht en zij sluiten aan in een rij waaruit gekozen wordt. Mochten zij onverhoopt teveel aandrang voelen; hier geldt geen claimrecht. Feitelijk is het gereedschap al voorhanden om raadsleden buiten de deur te houden bij verkiezingen.

In mijn gemeente meldden ruim vierhonderd mensen dat zij zin hebben om mee te helpen een verkiezingsdag toe een goed einde te brengen. ‘n Geweldige kans om de burgers op een directe manier bij de democratie te betrekken. Hou dus op met discussies voor de bühne. Ga over tot daden.

Reageren? Mail de redactie via [email protected].
Op deze publicatie rust copyright.