Onlangs las ik een opiniestuk over landbouwproductie. Het alarm dat werd afgegeven ging erover dat we over enkele jaren wellicht acht euro gaan betalen voor een krop sla. Wie dit leest zal het niet willen geloven. Toch kan die waarheid wel eens dichtbij zijn. In ons land wordt boeren de nek omgedraaid omdat zij doelwit zijn in de zoektocht naar ruimte voor woningbouw en het halen van klimaatdoelstellingen.

De vraag is dan of er aan het einde van de rit voldoende te eten is voor 18 miljoen Nederlanders, tegen een redelijke prijs. In Europa is ooit de landbouwproductie gereguleerd om ervoor te zorgen dat voor elke burger voldoende en betaalbaarbaar voedsel beschikbaar is. De huidige landbouwer heeft moeite om het hoofd boven water te houden. Burgers zijn niet bereid om een eerlijke prijs te betalen voor hun producten, omdat de supermarkt de beprijzing in handen heeft.

In de volledig biologische landbouw zijn de marges nog armetieriger. Velen verwerven hun inkomen met giften en gaven van sympathisanten. Zolang ‘Appie en co’ concurreren zal er goedkoop voedsel in de schappen liggen en de consument vindt dat blijkbaar prima.  Opzich is het geen verkeerde gedachte om de productie in eigen land meer af te stemmen op de consumptie. Dat lijkt me ook een beter vertrekpunt voor een discussie over landbouw dan boeren de schuld geven van alles wat met betrekking tot milieu en klimaat op ons afkomt.

"Dat lijkt me ook een beter vertrekpunt"

Als we boeren hun ruimte laten behouden en woningen gaan bouwen op water dan kan er een heel ander evenwicht ontstaan, minder intensief ook. Dat begreep ik uit een gesprek met een deskundige, die wereldwijd bij bouwen op water betrokken is. Fantastische en haalbare ideëen die echte oplossingen voor ons ruimtegebrek in gang kunnen zetten. Als we daarbij met elkaar ook nog eens zonder framing over de toekomst van de Nederlandse landbouw gaan praten dan kan er een oprechte gedachtenvorming tot stand komen. Dat lijkt me noodzaak om ons te behoeden voor een volksopstand.

Want, bedenk het u eens: uren in de rij staan om acht euro te betalen voor een krop sla, twaalf voor een brood, vijf voor een liter melk, 50 voor een karbonade, 25 voor drie kilo aardappelen! Wij hebben nooit last van schaarste gehad, omdat er genoeg was en de prijzen stabiel bleven. Volgens Napoleon komen alle revoluties voort uit de maag.