Ja hoor, daar kwam die weer. Ik vulde ik de stemwijzer in: wat is uw hoogstgenoten schoolopleiding. Waarom wordt zo’n onzinvraag daarin opgenomen? Er zijn veel enquêtes waarin dit voorkomt. Mijn antwoord is steevast: geen opgave. Of ik lieg er flink op los. Het adagium is al jarenlang: een leven lang leren. Daar past een vraag over het schooltype van jouw jeugd helemaal niet bij. Bovendien zie ik geen logisch verband met het doel van zoiets als de stemwijzer.

Een mbo’er die zich met vele modules bij- en nascholing heeft opgewerkt tot jurist, taalcoach of weet ik wat, wordt beoordeeld als een zoekende puber. Zo’n vraag wil je daarom vanaf middelbare leeftijd niet voor de kiezen krijgen. Buiten dat het nut ervan ontbreekt, wordt volledig voorbijgegaan aan de ontwikkeling die een mens doormaakt gedurende zijn leven. Voor een eerlijk beeld moet het volledige pakket erbij worden betrokken.

Een goede basisopleiding op een niveau dat je aankan is voor iedereen belangrijk. Echter, als je je leven lang je best doet dan is het diploma van zestig jaar geleden een document waaraan slechts (naar ik van harte hoop overigens) leuke jeugdherinneringen kleven. Het is bagage voor alle vervolgstappen die je nog gaat maken.

"Vinden we zelf dat we het optimale uit het leven hebben gehaald?"

Waar ik benieuwd naar ben: hoe is het leven verlopen van iemand die vijftig jaar geleden de bolleboos van de klas was. Is zo iemand nog steeds nieuwsgierig naar nieuwe uitdagingen, nog immer aan het leren? Hoe staat iemand in het leven die zich veertig jaar geleden met moeite door de schooltijd worstelde? Hoe werd hun levenspad ingekleurd of bepaald? Voor ons allen is maar één vraag relevant: vinden we zelf dat we het optimale uit het leven hebben gehaald. Waar werden kansen en mogelijkheden gepakt om zich te ontwikkelen of waarom lukte dat niet?

We zijn bedreven in het plakken van etiketjes en komen daar moeilijk van los. Het individuele verhaal en de inspanningen die daarbij horen verdienen meer waardering. De simpele vraag die enkel en alleen is gericht op het hokje waarin je als puber terecht kwam doet niet ter zake. Het echte leren komt namelijk pas daarna. Het wordt tijd voor een ander soort meting van kennis- en opleidingsniveau. Van mij mag het ook achterwege blijven in al die enquêtes. Dit onderwerp leent zich voor een studie of documentaire: leren van geboorte tot graf.