Het is alweer enkele jaren geleden dat we met onze kleinkinderen naar de bioscoop gingen om de animatiefilm - Coco en het Land van de Doden - te bekijken. Indrukwekkend was het, voor jong en oud, om te zien hoe een eenvoudige Mexicaanse jongen op zoek gaat naar zijn familiegeschiedenis. Hij komt met zijn gitaar en zijn trouwe hond Dante terecht in het Dodenrijk. Daar leven de mensen voort en zijn de straten geplaveid met de botten van hen die echt dood zijn. De moraal van het verhaal is: een mens is pas echt gestorven als niemand meer aan hem denkt. Menigeen pinkte een traan weg.

Ik dacht aan deze film toen ik een bericht las van een gemeente die een graf wil ruimen omdat de ‘huurtermijn’ voorbij is. De betreffende familie wil het monument in stand houden. Er ontstond een conflict. Soms is de grafovereenkomst oneindig, dan is er niet snel een probleem, maar vaak is dat 10 of 20 jaar. Tegen het einde van die termijnen leven nog nabestaanden, die met enige regelmaat op bezoek komen. Er kan worden verlengd. Maar ja, gemeentes hebben de begraafplaats ontdekt als verdienmodel. Extreem hoge bedragen worden soms gevraagd voor verlenging. Niet iedereen kan dat opbrengen. De vraag is ook of die bedragen zijn gebaseerd op een kostprijs, of dat er een prijskaartje aanhangt dat onderhandelen verdraagt. Drieduizend euro of meer betalen voor een graf van slechts enkele vierkante meters voor een periode van 20 jaar komt op mij nogal ‘duur’ over. De overige tarieven liegen er ook niet om. Graafwerkzaamheden kosten een bedrag waarvan de gemiddelde loonwerker aan het watertanden raakt.  

"De graven vertellen verhalen"

Begraafplaatsen, ik kom er vaak. De graven vertellen verhalen. De namen op de stenen roepen herinneringen op en soms vragen; wie was dat ook al weer? Dat zegt iets over het thema van de film, die raakt de werkelijkheid aan. 

De film over Coco is een aanrader voor iedereen, zeker voor hen die te maken hebben met begraven. Nabestaanden zullen herkenning vinden. Voor overheidsdienaren en politici die over tarieven en termijnen gaan, en daarover normaliter koel en bureaucratisch beslissen, is zo’n film noodzakelijke kost.

Zij zullen ontdekken dat sterven zich niet laat vangen in opgelegde termijnen, omdat niemand weg is zolang er aan hem of haar wordt gedacht. Op een begraafplaats past coulance rond de ruiming van monumenten, omdat elke steen zijn eigen verhaal heeft.