Het is een bekend gegeven dat machthebbers gebruik maken van chaos in hun poging de eigen positie te versterken. Zij manipuleren, nemen discutabele besluiten en drukken wetswijzigingen door omwille van het vergaren van macht.

De voorbeelden liggen voor het oprapen, ook in landen die we de laatste vijftig jaar voor beschaafd hebben gehouden; Verenigde Staten, Polen, Hongarije, de rij zou te lang worden als ik ze allemaal opnoem. Gevreesde tegenstanders of soms zelfs volledige bevolkingsgroepen worden buitenspel gezet. Ook dichtbij huis moeten we opletten. In een crisistijd, waarin we nu verkeren, worden  besluiten van het opperhoofd erg makkelijk omarmd. Dat is niet zo erg als het gaat om adequaat optreden dat geen uitstel verdraagt. Maar hoe zeker is het dat een manier van besluitvorming, of een besluit zelf, wordt teruggedraaid als de crisis voorbij is.

"Wie weet nog wat het kwartje van Kok is?"

Wie weet nog wat het kwartje van Kok is? In 1991 werd een forse accijnsverhoging op autobrandstof ingevoerd om de tekorten op de rijksbegroting te dekken. Dertig jaar later bestaat het kwartje nog steeds. Er zijn naderhand allerlei redenen bij bedacht om de maatregel niet te hoeven afschaffen. Dertig jaar later hoor je niemand er meer over. Toch is het handhaven van dat besluit op basis van telkens nieuwe argumenten natuurlijk niet eerlijk, ook al wordt over autorijden heden ten dage anders gedacht. Afschaffen zou op basis van die nieuwe kijk op ingeblikt vervoer nu zelfs averechts kunnen werken.

Volgens onze Minister van Financiën hebben we inmiddels hele diepe zakken vol met geld. Daarmee is de eigenlijke reden voor die heffing al jaren achterhaald. Dat kwartje is nu pakweg 11 eurocent en wordt ons op basis van oneigenlijke argumenten uit de zak geklopt.

Een ander manipulatief fenomeen in politiek en bestuurdersland is het laten lekken van berichten zodat het publieke debat al op gang komt voordat er op de juiste plek over is gesproken. Dat soort handelingen maakt een eerlijke en objectieve afweging onmogelijk. Misschien denkt u; het zal allemaal wel! Maar let op! Voor je het weet hebben slechts een paar lieden alles voor het zeggen. Dat moeten we niet laten gebeuren. Ook in de kleine kring van clubs komt het soms voor dat slechts enkelen de dienst uitmaken. Macht centraliseren is zo gebeurd, maar terugkeren naar normaal is erg moeilijk. Democratische besluitvorming is een groot goed, we moeten ons dus niet buiten het spel laten zetten onder het mom van crisisbesluiten.