REGIO - Als het aan de tweede kamer ligt wordt het referendum (op landelijk niveau) afgeschaft. Een gemeentelijk referendum zal wel gewoon blijven. Maar hoe werkt zoiets eigenlijk? 

Robert-Jan Bax, woordvoerder voor de gemeente Zutphen en Gert-Jan van Dijk, woordvoerder voor de gemeente Brummen leggen uit hoe een referendum in hun gemeente werkt. 

"Wat de praktische uitvoering betreft lijkt een referendum een beetje op een verkiezing"

Bax: "Een referendum is een volksraadpleging. Dat wil zeggen, dat iedere kiesgerechtigde inwoner van Zutphen zijn of haar stem kan uitbrengen vóór of tégen een bepaalde vraagstelling. Wat de praktische uitvoering betreft lijkt een referendum een beetje op een verkiezing." Zutphenaren kunnen zelf een referendum starten: "Een referendum op initiatief van burgers is in Zutphen alleen mogelijk over een besluit dat al door de gemeenteraad is genomen. De inzet van het referendum is in het algemeen dat dit raadsbesluit wordt veranderd of ongedaan wordt gemaakt. Het referendum in Zutphen is dus een 'correctief' referendum." Echter kunnen ze het niet afdwingen: "De gemeenteraad beslist of een aanvraag voor een referendum wordt gehonoreerd." 

Uitkomst

Net zoals bij een landelijk referendum is de uitkomst niet bindend. "Als de uitslag van een referendum aangeeft dat het betreffende raadsbesluit wordt gesteund, dan blijft dit besluit in stand. Geeft de uitslag van het referendum aan dat het betreffende raadsbesluit niet wordt gesteund, dan moet de gemeenteraad een nieuw besluit nemen, waarbij hij de uitslag van het referendum gemotiveerd betrekt. De raad beslist uiteindelijk en kán dus een meerderheidsuitslag naast zich neerleggen."

"Zo verwijzen we regelmatig actief naar de mogelijkheid om fractievergaderingen te bezoeken"

In Brummen hebben ze nog geen ervaring met een gemeentelijk referendum, legt Gert-Jan van Dijk uit. "In de gemeente Brummen is er voor zover ik weet en kan achterhalen nimmer een besluit geweest om een, lokaal, referendummogelijkheid mogelijk te maken. Los van het soort referenda, raadgevend, wetgevend enzovoort, is het ook nimmer een issue geweest." Echter kent Brummen wel verschillende andere vormen van 'beïnvloeding' van het besluitvormingsproces. "Zo verwijzen we regelmatig actief naar de mogelijkheid om fractievergaderingen te bezoeken, mee te praten tijdens forumvergaderingen, ook over onderwerpen die niet op de agenda staan, het tweewekelijkse inloopspreekuur van het college enzovoort."

Burgerinitatief

Natuurlijk is er ook het burgerinitiatief. Hiermee kunnen inwoners een onderwerp op de agenda van de raad krijgen. Van Dijk: "Dit kennen we sinds 2006 en is vastgelegd in een verordening. Er gelden inderdaad de nodige spelregels voor. Zo moet een burgerinitiatief minimaal 30 handtekeningen hebben van inwoners die het initiatief steunen. Het indienen kost de indiener niets en er geldt geen minimumleeftijd. In het verleden is er enkele malen met wisselend succes gebruik van gemaakt."