LOCHEM - De gemeenteraad van Lochem heeft geen grip op het functioneren van Het Plein. Door de scheve verhouding tussen Lochem en Zutphen zijn de sturingsmogelijkheden van Lochem gering. En, Lochem heeft essentiële vragen als ‘wat willen we bereiken met de samenwerking en hoe moet dan dan?’ niet beantwoord. Dat zijn enkele opmerkingen van de Rekenkamercommissie na een onderzoek op verzoek van de raad.

Zinvol
De vraag of voortzetting van de gemeenschappelijke regeling Het Plein wel zinvol is voor Lochem kwam maandagavond (20/2) kort na de presentatie van het Rekenkamerrapport aan bod tijdens een rondetafelgesprek over de Participatiewet. Het college werkt aan een (hernieuwde) visie op de taken die daaruit voortvloeien. De bedoeling is om 4 scenario’s uit te werken. Zeker een daarvan zal uitgaan van beëindiging van de samenwerking binnen Het Plein en de gevolgen daarvan.

Actueel
De toekomst van de samenwerking is actueel nu de gemeente Zutphen heeft aangegeven meer sturingsmogelijkheden te willen hebben. Zutphen is al dominant in de regeling. Lochem heeft slechts een aandeel van 15 tot 20 procent. De Rekenkamercommissie noemt dit onevenwichtig en adviseert ‘evaluatie en eventuele bijsturing van de huidige samenwerking’.

Visie
Wethouder Jan Kottelenberg gaf maandag aan dat het college al bijna klaar is met een nieuwe visie op de Participatiewet. Een werkgroep van raadsleden zou moeten aanhaken bij het proces waar maar weinig tijd voor is. De raadsfracties kunnen uiterlijk vrijdag aangeven of ze zitting willen nemen in zo’n werkgroep. Die dag wordt ook duidelijk of meteen kan worden begonnen of dat twee bijbehorende memo’s eerst nog moeten worden behandeld in de raadsvergadering van 13 maart.

Interim
De Rekenkamer waarschuwt Lochem verder dat het huidige management van Het Plein geheel uit mensen met een interim- of tijdelijke functie bestaat. Van de vier leden zijn er eind dit jaar minimaal twee vertrokken. Dit zorgt voor een groot afbreukrisico voor de verdere uitvoering van verbetermaatregelen. Het Plein heeft van begin af aan grote problemen gehad bij het vervullen van de taken. Vorig jaar moesten Lochem en Zutphen flink extra investeren in de gemeenschappelijke sociale dienst en werd het interim-bestuur aangesteld om de problemen aan te pakken.

Rollen
De rollen van het algemeen bestuur (de deelnemende gemeenten) en dagelijks bestuur lopen volgens de Rekenkamercommissie door elkaar. Het dagelijks bestuur zit regelmatig op de stoel van de opdrachtgever, terwijl de belangen van de uitvoeringsorganisatie zelf voorop dienen te staan, zo is het oordeel.

Zwak
De positie van de gemeenteraad is te zwak als het gaat om het stellen van kaders en de controle, is een andere discussie.  Letterlijk: ‘Er is wel veel gesproken in de raad over Het Plein en alles wat er niet goed ging, maar dat gaat gemakkelijker als afspraken vastliggen in een kader waarin de raad heeft aangegeven wat hij wil.’

Verwijt
De gemeenteraad krijgt een ernstig verwijt. Ondanks alle slechte berichten en waarschuwingen over de problemen bij Het Plein en eerdere aanbevelingen van de Rekenkamer volgt de raad de ontwikkelingen niet op gestructureerde wijze. 

Aanbeveling
In de aanbevelingen staat onder meer dat het college op korte termijn voor een bestuurlijk arrangement tussen Het Plein en de gemeente Lochem moet zorgen, waarin de afspraken over de uitvoering van aan Het Plein overgedragen taken zijn vastgelegd . Op basis daarvan is het gemakkelijker de gemeenteraad te informeren. Dat moet periodiek gebeuren.

Delta
De Rekenkamercommissie had slechts enkele maanden tijd voor het onderzoek. Daardoor was het niet mogelijk om een eventuele fusie van Het Plein met Delta mee te nemen. Die fusie moest er eerst komen maar later toch weer niet.