De periode van omstreeks 20 juli tot 20 augustus wordt de Hondsdagen genoemd. In deze periode komt de heldere ster van het sterrenbeeld De Grote Hond tegelijk op met de zon. Mensen associëren de Hondsdagen met de aanwezigheid van veel insecten, vooral muggen en vliegen. Deze periode staat ook bekend om bederfelijk weer. Extra voorzichtig zijn met etenswaren is op zijn plaats. Voor je het weet zijn de ingewanden van streek.

De Grieken en Romeinen zagen de Hondsdagen als de periode van de grote hitte. Ook voor Nederland gaat dat op: de tijd van de Hondsdagen is de warmste van het jaar. Het etmaalgemiddelde van de temperatuur is dan 17 graden Celsius en 's middags wordt regelmatig 24 graden gehaald. Ook komen tijdens deze dagen de meeste hittegolven voor. Vochtig broeiend weer is karakteristiek voor deze periode van het jaar. De warmte kan gemakkelijk onweersbuien met veel regen in korte tijd tot gevolg hebben. Lokale wateroverlast is geen uitzondering. 

Vroeger had men de gewoonte om honden tijdens de Hondsdagen te muilkorven uit vrees voor hondsdolheid. Ook in ons land. Krantenberichten uit juli 1887: “Tijdens de Hondsdagen moeten op Texel alle honden een muilband dragen of vast liggen aan een ijzeren ketting.”  En elders in het land: “Hondsdagen, de traditionele dagen, van ouds bekend als die van honden die langs de straat lopen met de bek ver open en een halve meter tong die erbuiten hangt. Net alsof ze allemaal samen ineens bij afspraak dol zijn geworden.” Het gezonde verstand kwam bovendrijven toen bleek dat hondsdolheid ook in andere perioden van het jaar optrad. De onzin verdween daarmee naar de achtergrond, zou je denken. 

Echter! We weten al eeuwenlang dat deze periode van het jaar, in onze tijd ook wel vakantieperiode genoemd, de warmste van het jaar is. En dan luister ik jaarlijks op de eerste zaterdag van augustus naar de verkeersberichten. Vele honderden kilometers file houden het verkeer vast, vooral in België en Frankrijk. Nederlanders hebben zich massaal voor dit feestje gemeld. Zwetend, soms zelfs met de tong buitenboord, gelijk een dolle hond. Waarom? Omdat wij in de heetste periode van het jaar, met ons allen tegelijk, op weg willen naar nog meer warmte. Stapvoets rijdend, lichaam en geest teisterend, kruipen we voort. In blikken van zelfmedelijden gevangen vertellen de ongelukkigen het verhaal van hun lijdensweg. Jammer voor hen, er is geen hond te bespeuren die compassie voelt.