In de volksmond worden verhalen nog wel eens naar ‘het rijk der fabelen’ verwezen. Daarmee wordt bedoeld dat een bericht niet geloofwaardig overkomt, niet waar is of kan zijn. Eén van de definities van fabel is verzinsel. Dat gaat in deze gevallen zeker op. Het komt ook voor dat de ontvanger een minder welgevallig bericht op voorhand al naar het genoemde rijk verbant. Soms wil men de waarheid niet onder ogen zien. De fabel als wensgedachte is geen uitzondering.

Nepnieuws krijgt tegenwoordig veel aandacht. Vooral in verkiezingstijd lijkt het verspreiden ervan volkssport geworden. Wat blijft als waarheid overeind? Media en Inlichtingendiensten hebben hun handen vol aan de ontrafeling ervan. De toegang tot het rijk der fabelen staat wagenwijd open.

Ik vind dat ‘de volksmond’ de fabel geen eer aan doet. Een andere definitie is namelijk ‘moralistisch verhaal’. Een vertelling waarin dieren of dingen een boodschap overbrengen. De lezer wordt een spiegel voorgehouden.

Onlangs las ik er weer eens enkelen in het grote boek van La Fontaine.

Wat te denken van de kikker die zo groot wilde zijn als de os. Hij kan de uitdaging van de os niet verdragen en blaast zichzelf uiteindelijk op. Je kunt beter jezelf blijven dan tegen een ander opbieden als je weet dat je de strijd nooit zult winnen.

Of die van de raaf, die niet bestand is tegen het gevlei en de slimheid van de vos. Te laat komt hij erachter dat zijn ijdelheid verlies oplevert.

En dan de fabel in het volksverhaal van de sneeuw die snakt naar een kleur. Zij gaat langs bij de zon, de hemel, het gras, de grond, om een beetje kleur te vragen. Geen van allen wil iets afstaan. Dan komt ze bij een klein wit plantje aan de rand van het bos. Hoe nietig het ook is, het wil haar kleur wel delen. Zij mag ervan nemen zoveel ze wil. Sindsdien wordt dat plantje sneeuwklokje genoemd. Het enige plantje dat geen last heeft van de sneeuw. 

Begin maart is de bloeitijd van het sneeuwklokje. Dit jaar is het dan verkiezingstijd. Een periode waarin van ons wordt gevraagd alert te zijn, om het onderscheid te vinden tussen fictie en waarheid. Een lastige zoektocht, want hoe ontdek je tussen alle retoriek het verhaal dat jouw toekomst mag inkleuren. Het lijkt soms op zoeken naar een sneeuwklokje in de sneeuw onder warrig struikgewas. Zie je het niet, dan is wat je wilt vinden vertrapt voor je het in de gaten hebt. Dat zou jammer zijn, omdat het ons zoveel moois kan laten zien.