Afscheid van Zwart
Joop Hekkelman.

Afscheid van Zwart

Let op: de onderstaande tekst is een column, geen (nieuws)artikel.

Al gehoord! Sinterklaas overweegt automatisering van zijn bedrijfsprocessen. Met drones in plaats van stiekeme Pieten bespioneert hij straks stoute kinderen. Een innovatief distributiesysteem, dat onzichtbaar op de achtergrond werkt, neemt de plaats in van zak en paard. Voor Zwarte Piet lijkt geen toekomst meer weggelegd. Sint wil zelf weer middelpunt van de belangstelling zijn. Wie daarvan wakker ligt heeft zichzelf flink te pakken. Ik had me voorgenomen er niet over te beginnen.

November 1960, reclameteksten in het lokale krantje worden gespeld en verlanglijstjes volgeschreven. Elke avond om zeven uur een schoen bij de kachel, met een wortel en wat hooi. Liedjes worden de schoorsteen ingeblazen. De voorpret wordt verpest. Ouders dreigen opstandige kinderen met een briefje naar Spanje. Zwarte Piet wordt ingezet als boeman. De knecht, met zijn dreigende roe en enorme jutezak, zorgt voor spanning. Er wordt gedreigd met een enkele reis Spanje. Een legioen van bedplassers is het gevolg. Pakjesavond is dan nog een intiem feestje. 

November 1990, Sinterklaas wordt meer van de commercie. Folders vallen al in september in de brievenbus. Kortingen op overjarig speelgoed vliegen ons om de oren. Almaar vroeger wordt zijn komst aangekondigd. De specials op televisie met bizarre verhalen nemen toe. Voor roe en zak is nog altijd een vooraanstaande rol ingeruimd, als hulp bij de opvoeding. Kinderen plassen natte plekken in matrassen. Zij doen hun best voor Sint, maar vrezen Piet. Bij sportclub en buurtvereniging wordt extra spanning opgebouwd.

November 2000, het aantal soorten pieten groeit explosief. Ze krijgen bijzondere namen, gebaseerd op specifieke kwaliteiten of het gebrek eraan. Slimme Piet, hoe bijzonder is dat! Domme Piet, verbaast me niets! Verstop Piet, steekje aan los! En erger, zij eisen een nieuwe rol op. Die van de op overdreven wijze toeren uithalende clown. Zij dringen zichzelf graag in een hoofdrol. Alsof het niet meer gaat om Sinterklaas! Het lijstje met vieringen neemt overdreven vormen aan. De intimiteit van dat ene moment is verloren gegaan. 

November 2016, detectiepoorten bepalen de toegang tot Sinterklaas. De kleur van Piet veroorzaakt onverdraagzaamheid. Zo belangrijk kan een willekeurige tint toch niet zijn? Met nieuwe tijden ontstaan andere normen en ideeën, ook over Piet. Logisch, omdat bijna niemand meer in een huis woont waar hij via een roetkanaal zijn boodschappen kan bezorgen. Is het niet ’n tikkeltje naïef om te denken dat Piet dezelfde kan blijven als honderd jaar geleden? Een kind zal er niet van wakker liggen als hij van kleur verschiet of wordt vervangen.

Reageren? Mail de redactie via [email protected].
Op deze publicatie rust copyright.