Je plek kennen
Joop Hekkelman.

Je plek kennen

Let op: de onderstaande tekst is een column, geen (nieuws)artikel.

Onlangs kwam in het nieuws dat platpraters minder verdienen dan mensen die AN (Algemeen Nederlands) spreken. Daarover ontstond nogal wat commotie. Met name deskundigen, dat zijn in dit geval mensen die verstand van zaken hebben over taal en economie, spraken laagdunkend over de onderzoeksmethode die meneer van Ours uit Tilburg hanteerde. Zij hekelden vervolgens zijn te makkelijke conclusie uit een onvolledig onderzoek. Ik zou er nog aan willen toevoegen dat meertaligheid in andere onderzoeken als een meerwaarde wordt gemeten. Hoe kun je dan iedereen die naast de standaardtaal een streektaal als tweede taal bezigt (of andersom), zo eenvoudig op de schroothoop van de economie gooien. Stigmatiseren noemen we dat meen ik. Sociale media stonden bol van de discussies. Van de hoogleraar uit Tilburg is sindsdien niets meer vernomen.

Zo hoort dat ook. Praat je onzin, maak je van je huiswerk broddelwerk, dan doe je een jaartje over. Ik ken dat nog van de middelbare school. Eén keer is het me overkomen. Het moment zelf is vervelend, maar de jaren erna pluk je de vruchten. Niet alleen omdat dezelfde lesstof nog eens wordt doorgenomen. Je leert incasseren en opnieuw beginnen. Het leven bestaat namelijk niet louter uit successen. Wellicht ervaart de Tilburgse onderzoeker hetzelfde als ik op de middelbare school. Met mij liep het goed af met hoge cijfers op de eindlijst. Hopelijk komt hij over een tijdje met een resultaat dat inhoudelijk meer oplevert dan een populistische oneliner in krantenkoppen.

Het is belangrijk om te ageren tegen ondeugdelijke verhalen over dialect. De spreektaal of de tongval van iemand zegt namelijk iets over wie je bent en waar je vandaan komt. De culturele diversiteit die dat oplevert is een sterke kant van ons land. In mijn regio, ten oosten van de IJssel weten we dat en respecteren we meertaligheid. Wij zijn niet van de eenheidsworst. En economisch….. Stel het je eens voor; twee miljoen landgenoten uit Oost-Nederland die zich met hun dialect zonder veel moeite verstaanbaar maken bij de Oosterburen. Voor ons land is juist dat een economische troef van belang zou je denken. Wie wil dat zien?

Dialect spreken is je afkomst koesteren en laten zien wie je werkelijk bent. Naar aanleiding van de commotie over minder verdienen kwamen persoonlijke verhalen los.  Iemand liet in de krant optekenen dat hij in behandeling is gegaan bij een logopedist. Hij wilde van zijn oostelijke tongval af. De man in kwestie werkt in de Randstad en heeft naar zijn idee financieel gewin bij spreken in onberispelijk AN.

Mij overviel een gevoel van diep medelijden. Hoe eenzaam zal hij worden nu hij niet meer zichzelf wil zijn, van kunstjes aan elkaar hangt en zijn afkomst verloochend?

Reageren? Mail de redactie via [email protected].
Op deze publicatie rust copyright.