Eindelijk hebben we dan een nieuw kabinet. Er is wat gezucht en gesteund in het voorbij jaar. De zwangerschap verliep bepaald niet vlekkeloos, maar is uiteindelijk wel negen maanden voldragen. Heeft u er vertrouwen in? Ik moet bekennen dat ik over het landsbestuur zelden zo sceptisch ben geweest als na de vorming van dit kabinet. Dezelfde mensen van de voorbije jaren geven de richting aan. Grote beloftes zijn er gedaan, vooral op het gebied van de omgang met elkaar in dit land. Maar ja, als ik dan de premier iets hoor zeggen in de trant van: op je vierenvijftigste verander je niet zo maar, zit dan wel de juiste persoon op die plek.

Divide et impera, oftewel verdeel en heers. Zo beoordeel ik de politieke en bestuurlijke machtsspelletjes van het voorbije decennium. Als een dergelijk systeem zo sterk één is geworden met jezelf, hoe ga je dan de broodnodige veranderingen waar om wordt geroepen voor elkaar krijgen?   

Nu is het wel zo dat verdelen en heersen al zo oud is als de mensheid en het manifesteert zich in een grote verscheidenheid aan vormen. Een leger aan filosofen heeft er zich de voorbije eeuwen over gebogen. We lijken er nooit van af te komen. Het is diep geworteld in onze samenleving; als kweekgras in een moestuin. We moeten ons bovenmatig inspannen om het uit te roeien.

Een consequentie van deze cultuur ondervonden we onlangs dichtbij huis: het openbaar vervoer vanuit Lochem en Laren richting Zutphen en Deventer. Buslijnen worden opgeheven; scholieren en werkenden worden met langere reistijden geconfronteerd. Goedbedoeld ging de wethouder daarover in gesprek met de betreffende vervoersonderneming. Raadsleden maakten ondersteunende busreisjes om  de hindernissen op de trajecten, belangrijkste argument voor het schrappen van de lijntjes, zelf te ervaren. Hoe goedbedoeld deze gebaren van solidariteit ook zijn, het divide-et-impera-complex heeft jaren geleden de uitkomst al bepaald. De Provincie gaat via aanbestedingen over de dienstregeling en de lijntjes van het busvervoer. De Gemeente heeft geen zeggenschap. Burgers en bestuurders staan met hun lokale belangen buitenspel. Klassiek geval van verdelen en heersen.

Het moet tenenkrommend en frustrerend zijn als weeffouten in de bestuursstructuur bepalen dat voor jou de zijlijn is gereserveerd. Over het kabinet gesproken: er kwamen afgelopen jaar geluiden naar buiten over nieuw elan en zeggenschap op de plek waar het thuishoort. Als Achterhoeker denk ik nog steeds: eers zeen en dan geleuvm.