In de Randstad heeft men oostelijk Nederland ontdekt als woongebied. Omdat de bewoners in het Westen bang zijn over circa 100 jaar met de voetjes in het water te staan, kijken zij verlangend naar het gebied aan de andere kant van de Veluwe. Planologen en stedenbouwers hebben hun plannen al klaar liggen.

Ruimte is er volgens hen genoeg, het zal er groen blijven en de omgeving van de huidige steden biedt ruimte genoeg voor uitbreiding. Enige alertheid is wel op zijn plaats bij deze verkooppraatjes. De Oosterling moet zich niet teveel laten wijsmaken en zeker niet over zich heen laten lopen.

De ideeën worden gepresenteerd vanuit een soort van superioriteitsgevoel. Alsof het vanzelfsprekend is dat de mensen hier de massale toestroom van watervluchtelingen met open armen zal ontvangen. Niet dat de Oosterling geen barmhartigheid kent, integendeel, maar uit de Randstad is tot nu toe zelden aandacht geweest voor de de oostelijke zandgebieden en haar bewoners. Nu de nood aan de man dreigt te komen veilig gebied innemen, alsof het logisch is, dat gaat zo maar niet. Vriendelijk op de deur kloppen en de wil tonen om in te burgeren lijken mij essentiële randvoorwaarden alvorens verder te praten. Dat de burgemeester van Doetinchem dit toekomstscenario omarmde, om daarmee de Achterhoek van het stempel krimpregio af te helpen, is wat mij betreft dan ook de verkeerde eerste reactie. Pensionado’s vinden al de route naar het Oosten. Niets mis mee, mits zij integraal deel gaan uitmaken van hun nieuwe omgeving.

"Berouw komt altijd na de zonde"

Onlangs hield ik een lezing voor een groep relatieve nieuwkomers die rond mijn geboortehuis wonen. Een kaart van honderd jaar geleden toonde een bos- en heidegebied met enkele rode stippen van boerderijen. Nu staan daar tien keer zoveel woningen, grond is in cultuur gebracht met villa’s achter hekken aan verharde wegen. De boeren zijn verdwenen. Hopelijk staan onze nazaten in het jaar 2100 niet snikkend naar een knalrood ingekleurde topografische kaart van Oost Nederland te kijken. Berouw komt altijd na de zonde. Bang voor natte voeten? Hoog de kustlijn op of bouw terpen.        

We moeten voorzichtig zijn, ook op de korte termijn en in onze dorpskernen. Waar sociale woningen worden gesloopt ten behoeve van de vrije sector, voor financieel draagkrachtigen die van elders zullen komen, vindt verdringing plaats. Daarmee komt een volksverhuizing op gang, mensen raken onvrijwillig ontheemd omdat er voor hen geen plaats meer is. Het is al gaande.