Het nieuws van de dag brengt verschrikkelijke verhalen onze huiskamer binnen; moord, verkrachting, oplichting, overvallen, diefstal. Op het andere scherm zien we glitter, glamour en  succesverhalen. Dat is een wereld waarin de waarheid meestal verborgen blijft, omwille van  imago’s en uitstraling.

Vorige week bezocht ik een toneelstuk in éénakter uitgevoerd door een groep spelers die Achterhoekse verhalen op het podium brengen. Zij vertellen oude verhalen. Er was een ambiance gecreeerd die paste bij de tijd waarin de geschiedenis zich afspeelde, hondervijfenzeventig jaar geleden. Een herberg ingericht op de deel van een boerderij.

Met vaste grond onder de voeten kon vanuit Gorssel en Eefde Zutphen worden bereikt. Er was nog geen N348 die voor problemen zorgt, geen spoorlijnen die Eefde doorsnijden. Het Twenthekanaal moest nog worden gegraven, er was geen spoor van witte boogbruggen te bekennen. De IJssel was een belangrijke handelsroute die Hanzesteden met elkaar verbond. Ongeveer waar nu twee windmolens als wachters de omgeving bewaken stond ooit landgoed De Pol. Je moet een enorme portie fantasie door je hersenen laten vloeien om er een voorstelling van te krijgen.

Het verhaal dat werd verteld is van alle tijden

Iets verder noordwaarts, ten noordwesten van de Nederlandse Mettray, stond ooit herberg De Duizend Vrezen. Dat was een onderkomen voor dagloners en landarbeiders en het deed dienst als rovershol. Schepen vielen stil in de rivierbocht en werden prooi van grijpgrage handen die wel raad wisten met de buit. Armoede en diefstal gingen in die tijd hand in hand. Duizend Vrezen was niet zomaar een naam. 

Het verhaal dat werd verteld is van alle tijden. Waar geld te verdienen valt liggen aasgieren op de loer om zich toe te eigenen wat niet van hen is. Harde werkers en mensen die op de grens van de armoede leven zijn vaak de dupe. Sommigen in onze samenleving noemen dit gewoon economie. Het is goed dat verhalenvertellers ons een spiegel voorhouden. We mogen hopen er betere mensen van te worden. Of dat lukt wordt over honderd jaar uit de doeken gedaan. Het verhaal van vorige week roept daaromtrent enige twijfel op, omdat onze angst om te verliezen te groot is. Hopelijk constateeert men tegen die tijd dat wij niet zijn gestorven aan duizend vrezen voor de toekomst.  Wat zou ik graag aanwezig zijn om het oordeel aan te horen!