Sommige gewoontes zijn zo sterk ingesleten dat je ze pas door hebt als ze verstoord worden. Zo wil ik vorige week even boodschappen gaan doen bij ‘mijn’ Albert Heijn, kom ik opeens voor een gesloten deur te staan. ‘Wegens verbouwing twee dagen gesloten’. Onverwachtse gebeurtenissen, daar houden onze hersenen niet zo van, weet ik als neurowetenschapper. Hoe beter we kunnen voorspellen wat er staat te gebeuren, hoe relaxter ons brein en lichaam zijn. Daarom is de mens ook zo’n gewoontedier.

Gelukkig zijn onze hersenen ook weer erg flexibel, dus wordt er razendsnel omgeschakeld naar een alternatief. Nu is onze buurt rijkelijk voorzien van supermarkten, dus een oplossing voor het boodschappenprobleem was snel gevonden in de vorm van de COOP.

Het is interessant om te zien hoe anders het er aan toegaat in een supermarkt waar je zelden komt. Het voelt toch een beetje als boodschappen doen op vakantie – het assortiment is deels anders, en door de andere indeling is best even zoeken voordat je alles hebt.

"Nu kun je dus zelf je eigen kassière zijn"

Ook de manier van werken is heel verschillend. Bij mijn Albert Heijn is alles ingesteld om de veelal gehaaste consument zo snel en efficiënt mogelijk door de winkel te loodsen. Hadden we sinds een jaar of twee al handscanners, nu wordt een groot deel van de kassa’s opgeofferd om wel een stuk of vijftien zelfscan-zuilen neer te zetten – de reden van de huidige verbouwing. Nu kun je dus zelf je eigen kassière zijn: zelf artikelen pakken, zelf afwegen, zelf scannen, zelf betalen. Volledige controle voor de klant!

Het blijkt ook te voorzien in een behoefte. Na heropening van de winkel zijn de rijen drukker bij de zelfscanzuilen dan bij de bemande kassa’s. De kassières zitten er wat droevig bij. Contactloos krijgt zo wel weer een heel andere betekenis.

Nee, dan is het eigenlijk toch wel een stuk aangenamer in de COOP. Oké, het is wat langer wachten in de rij voordat je kunt afrekenen, maar de buurtsupersfeer maakt dat  ruimschoots goed. Mensen praten met elkaar en er wordt gelachen met de kassières. Welkome en ik denk ook noodzakelijke werkelijke sociale interacties in een wereld die steeds meer geautomatiseerd en online is. Daar kan geen bonusaanbieding tegenop.