ZUTPHEN - Voor haar onderzoek naar Zutphense boekdrukkers, vroeg onderzoeker Marjolein Koudstaal het boekje Costelike scat der geesteliker rijckdoem aan op de studiezaal van het Regionaal Archief Zutphen. Al gauw realiseerde zij zich dat dit boekje, dat in 1518 werd gedrukt, wel eens de eerste Zutphense uiting van de boekdrukkunst kon zijn. Nader onderzoek moet dit nog uitwijzen. Maar wanneer dit zo is, zal de drukker, Thieman Petersz. Os van Breda, de geschiedenisboeken ingaan als de eerste boekdrukker in Zutphen!

Thieman Petersz. Os de Breda was een zoon van boekdrukker Peter Os de Breda en werd geboren in Zwolle. Vader Peter was een van de belangrijkste Nederlandse boekdrukkers van zijn tijd. Na de dood van zijn vader, verkoopt Thieman de boekdrukkerij in Zwolle aan het Fraterhuis. Waarschijnlijk vertrekt hij daarna naar Zutphen, want in 1518 drukt hij hier de Costelike scat der geesteliker rijckdoem. Als Thieman Petersz. Os de Breda zo rond 1522 zijn werkzaamheden in Zutphen of stopt of elders voortzet, zal het nog tot 1603 duren voordat de volgende Zutphense drukker, Janssen van Aelst, begint.

Zedig werk

Het door Thieman gedrukte werk is zeer katholiek: de abt van het klooster in Selwerd, Robert van Keulen, beschrijft in het boekje hoe een gelovige een aflaat kan verdienen. Een aflaat was een kwijtschelding van de (straf)tijd die elke mens in het vagevuur, het voorportaal van de hel, moest doorbrengen. Er zijn meerdere van deze boekjes in Zutphen gedrukt. Daarvan zijn nu nog vier exemplaren over. Naast dit Zutphense boekje, worden er in Den Haag, Düsseldorf en Londen nog door Thieman gedrukte uitgaven bewaard.

Wordt vervolgd...

In 2019 vindt meer onderzoek plaats naar de drukker en zijn werk. Marjolein Koudstaal zal dan ook meer licht kunnen werpen op de geschiedenis van de boekdrukkers in Zutphen. De titel “eerste Zutphense drukker” krijgt Thieman nu dus nog onder voorbehoud mee. Natuurlijk zal het Erfgoedcentrum Zutphen blijven berichten over ontdekkingen die in dit onderzoek worden gedaan.

Te zien in het Regionaal Archief Zutphen

Van 8 december tot 1 januari wordt het vijfhonderd jaar oude boekje tentoongesteld in de hal van het Regionaal Archief Zutphen. Iedereen kan het tijdens openingstijden komen bekijken.