REGIO - Linkse politieke partijen zijn passé, kunnen we concluderen na de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen. Volgend jaar zijn de gemeenteraadsverkiezingen, gaat men dan ook massaal voor een rechtse regio? Of is er een groot verschil tussen lokale en landelijke verkiezingen? We vroegen het aan drie fractievoorzitters van linkse partijen in de regio.

Jos Israel, fractievoorzitter van de Lochemse PvdA, was niet blij met de uitslag van de landelijke verkiezingen, al was er ook reden voor een klein beetje blijdschap. "We hadden gehoopt op een betere uitslag, helaas zijn we gelijk gebleven. Maar in Lochem zelf hebben we een hele kleine groei doorgemaakt, dus dat is dan wel weer positief. Er was een hele kleine stijging in absolute getallen, dus dat is wel fijn."

Voor GroenLinks was het "erg pijnlijk en zeer teleurstellend", zegt Gertie Sloetjes. Zij is fractievoorzitter van de Brummense GroenLinks. Er was geen reden voor een feestje voor partijleden. "Zeker gezien de steeds groter wordende verschillen in Nederland, zien we een opmars van de rechts-georiënteerde partijen. Partijen die aan de basis staan van deze tweedeling. Daarnaast wordt landelijk nauwelijks voortgang geboekt op thema’s die voor ons belangrijk zijn." Als we de verkiezingsuitslag mogen geloven zijn dat dan ook thema's die, volgens de stemmers, niet belangrijk zijn.

Nils Müller, van de Zutphense SP-fractie: "Links is van oudsher de bondgenoot van de ‘gewone’ werkende Nederlanders, maar tegenwoordig lijkt politiek in het algemeen en sommige linkse partijen in het bijzonder vooral eigendom van hoogopgeleide types die de taal en cultuur van de meeste mensen niet kennen." De partij is na de verkiezingen verhaal gaan halen. "We zijn langs de deuren gegaan om aan mensen te vragen wat ze gestemd hebben en waarom.

Lees verder onder de foto...

V.l.n.r. Nils Müller, Gertie Sloetjes en Jos Israel.

© LGLD

Müller heeft het gevoel dat mensen het vertrouwen in de politiek kwijt zijn. "De Verenigde Staten loopt altijd wat voor op Europa, en ik denk dat ontwikkelingen daar iets zeggen over de ontwikkelingen die ons de komende tien jaar te wachten staan. Daar maak ik mij zorgen over, maar tegelijkertijd maakt het mij ook hoopvol, want socialisten als Bernie Sanders of Alexandria Ocazio Cortez doen het daar tegenwoordig opvallend goed."

Wat gaat er lokaal gebeuren? 

De belangrijkste vraag: wat heeft dit voor een invloed op de lokale verkiezingen van volgend jaar? Lochem is een vrij rechtse gemeente. Israel: "Je ziet dat GroenLinks bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen op het succes van de voorafgaande landelijke verkiezingen is gegroeid. Op basis van de landelijke cijfers zou je nu dus kunnen concluderen dat het omgedraaid zal zijn. We gunnen de rechtse partijen het allerbeste, maar onszelf net even iets meer. We zien dat landelijke cijfers vaak de lokale trend weergeven." In Lochem is er een linkse meerderheid. Müller: "Het zou mij niet verbazen dat veel PvdA’ers en GroenLinksers op D66 zullen gaan stemmen. D66 is economisch knijter-rechts. Het kan maar zo dat links z’n meerderheid in Zutphen dus verliest."

De SP'er gaat verder: "Maar aan de andere kant: In 2014 schoot de SP tegen alle verwachting in omhoog van 1 naar 5 raadszetels. Veel mensen dachten dat dat eenmalig was, maar ook in 2018 werd de SP met 4 zetels opnieuw de tweede partij van Zutphen. De VVD scoort lokaal traditiegetrouw een flink stuk lager dan landelijk, en GroenLinks en SP altijd een paar procenten hoger." De Brummense GroenLinks-fractie lijkt lichtelijk naïef. "Wij verwachten dat GroenLinks het in Brummen goed gaat doen bij de verkiezingen. We vormen sinds eind 2019 een stabiel college en hebben in korte tijd mooie resultaten geboekt."

Stemmen op wie je kent

Alle drie de politici zijn van mening dat er tijdens de gemeenteraadsverkiezingen anders gestemd wordt dan tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. "We zien dat wij tijdens de gemeenteraadsverkiezingen beter scoren dan landelijk. En dat komt ook doordat een aantal partijen niet meedoen. Het dat er vooral om of de bevolking vindt dat wij ons best gedaan hebben", legt Israel uit. Hij denkt wel dat de nieuwe partij Boerburgerbeweging op veel steun kan rekenen wanneer zij meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Müller: "Zeker in een relatief kleine gemeenschap als Zutphen stemmen mensen lokaal eerder op de mensen die ze kennen, die ze gezien hebben de afgelopen maanden. Landelijk speelt ‘strategisch stemmen’ vaak een belangrijkere rol."

Sloetjes beklemtoont dat er in Brummen (en ook in de andere gemeenten) veel minder keuze is dan bij de landelijke verkiezingen. "Lokale partijen van landelijke afdelingen, vertalen de principes van hun landelijke partij naar lokale ideeën", legt ze uit. "Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen staan er geen lokale partijen op de lijst. En dat maakt het dat mensen anders stemmen."