LOCHEM - Dit jaar bestaat Midwinterhoorn Lochem 40 jaar. De midwinterhoorn is een houtblaasinstrument, meestal gemaakt van een berkentak, wilgentak of elzentak die in de lengte wordt doorgesneden, uitgehold en weer samengevoegd. Het losse mondstuk, de happe, wordt bij voorkeur uit éénjarig vlierhout gesneden en op maat gemaakt voor de lippen van de blazer.

Het gebruik van dergelijke hoorns gaat mogelijk terug tot ver vóór het jaar 1000. In eerste instantie werden ze vooral gebruikt om schaapherders te waarschuwen voor wolven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dienden ze als communicatiemiddel tussen boeren, en later kregen ze een symbolische betekenis: een vreugderoep (d’Olde Roop) als aankondiging van de geboorte van het kerstkind en als symbool voor de terugkeer van het licht na de kortste dag van het jaar.

De periode waarin de midwinterhoorn klinkt, loopt meestal van de zaterdag voor de Advent (eind november) tot Driekoningen op 6 januari. Daarnaast wordt er geblazen bij speciale gelegenheden, zoals verjaardagen of jubilea. Traditioneel gebeurt dat alleen buiten, al oefenen de leden het hele jaar door binnen in een zaal.

Van Gelders kampioen tot eigen hoorns

Arthur de Nies is voorzitter van de vereniging. Twee leden hebben een bijzondere band met de groep. Zo is Gijs van Woerkom al sinds de oprichting lid en werd hij in 2019 Gelders Kampioen. Leuk weetje: hij is daarmee ook de langstzittende kampioen, omdat er in de jaren daarna door corona geen kampioenschappen werden gehouden. Voorzitter Arthur prijst hem: “Gijs is echt een van onze beste blazers. Hij is vanaf het eerste uur betrokken.”

Dat Gijs destijds als beste van de provincie werd uitgeroepen, was dan ook meer dan terecht, aldus Arthur.

Waar Gijs het langst lid is, is Wim de Greeff het oudste lid. Tot vorig jaar gaf hij nog blaasles. “Wim is niet alleen een uitstekende blazer en leermeester, hij maakt ook geweldige hoorns,” vertelt Arthur. Meerdere leden spelen zelfs op een hoorn die door Wim is gemaakt.

De leeftijden van de leden lopen uiteen van 40 tot 86 jaar. De vereniging telt momenteel 35 leden, al treedt niet iedereen nog actief op. Nieuwe, jeugdige leden werven is soms een uitdaging, maar toch weet de groep elk jaar weer nieuwe mensen aan te trekken. “Als je een hoorninstrument kunt bespelen, kun je ook midwinterhoorn leren blazen,” legt Arthur uit. De techniek is iets anders, maar iedereen kan het leren.

© PR

Klanken van traditie

Het repertoire van de midwinterhoorn is bescheiden — het instrument kent immers maar vier tot vijf tonen. De Olde Roop is het oudste lied, en eigenlijk moet iedereen dat kunnen spelen. De Lochemse groep heeft hier zelfs een eigen versie van: Zwiepse Witte Wieve Roop. Andere bekende melodieën zijn: ’t Ni-je Lech, Middewinter, Olde Roop en Lange Duuster.

Iedereen is welkom

De groep is altijd blij met nieuwe gezichten. Er is geen lidmaatschapsgeld; leden hebben wel hun eigen hoorn. Voor wie het eens wil proberen, zijn er leenhoorns beschikbaar. Gemiddeld treedt de groep in vijf weken tijd zo’n 15 tot 20 keer op. Het seizoen start op zaterdag 29 november om 19.00 uur bij het gemeentehuis. Daarna zijn ze te horen op diverse kerstmarkten in de regio, waaronder die in Lochem op 13 december. Ook blazen ze graag bij verzorgingshuizen. “Dat vinden de mensen daar echt prachtig,” vertelt Arthur. En bij de Winter5maand van DOS Barchem is de groep inmiddels vaste prik.

“De meeste mensen zijn verrast door het geluid,” zegt Arthur. “Mensen uit de regio kennen het wel, maar van buitenaf zijn ze vaak onder de indruk. Voor de mensen hier is de midwinterhoorn echt een verbinding met de tijd en het seizoen.” Vanaf de zaterdag dat de duisternis valt voor de eerste Adventszondag, krijgt de sfeer van lange winternachten een extra dimensie.

Samen 40 jaar verbonden

Op zondag 30 november viert de vereniging haar 40-jarig bestaan bij De Witte Wieven in Zwiep, de plek waar de vereniging destijds werd opgericht. “We komen daar nog altijd graag terug.” Op 12 december volgt een receptie voor andere midwinterhoornverenigingen.

Voorzitter Arthur ervaart vooral de verbondenheid onder de leden, en tussen de verschillende groepen, als iets bijzonders. “Er is geen concurrentie of competitie. Iedereen wil elkaar helpen, en we zijn allemaal met hetzelfde bezig.” Saamhorigheid en gezelligheid staan dan ook echt voorop.

Op de vraag of hij nog bijzondere momenten heeft meegemaakt, zegt Arthur: “We hebben elk jaar mooie evenementen waar we graag op terugkijken. Als mensen genieten, genieten wij ook.” Dan komen er toch nog wat specifieke momenten bij Arthur naar boven. “Soms komen mensen speciaal voor ons naar een optreden. En af en toe wil iemand of een kind het ter plekke eens proberen, dat mag natuurlijk altijd! Dat we nu 40 jaar bestaan en nog steeds groeien, vind ik echt iets om trots op te zijn.”