Mens en wolf: naast of tegenover elkaar?

Mens en wolf: naast of tegenover elkaar?

Woensdagochtend 27 augustus gaf gedragsbioloog Diederik van Liere een lezing over de wolf in Ons Huis in Almen. De zaal zat vol, vermoedelijk ook doordat er onlangs twee keer een wolf in de directe omgeving van het dorp was gesignaleerd.

Zijn uitgangspunt is dat de wereld van iedereen en alles is: “Als ik in de tuin van de bloemen geniet en daar fladdert een bij, is het dan mijn tuin of ook de tuin van die bij? Met andere woorden: van wie is de aarde?” Volgens Van Liere is de aarde ook van de wolf, en door het dier dood te schieten lossen we niets op. Wolven zullen altijd blijven.

Tegelijkertijd benadrukte hij dat de dreiging van de wolf voor mens en vee – met name schapen – onacceptabel is. Die dreiging moet worden gestopt, en dat kan volgens hem ook. Door beter te begrijpen waarom een wolf doet wat hij doet, waardoor hij wordt getriggerd en wat hem tegenhoudt, kan zijn gedrag worden bijgestuurd.

Wat gebeurt hier?

Van Liere liet enkele filmbeelden zien en stelde daarbij vragen aan het publiek: wat gebeurt hier, hoe gedraagt het dier zich, hoe komt dat? Zo was er een fragment waarin een ooi met haar twee lammeren in haar eentje een nieuwsgierige wolf verjoeg. In een ander filmpje maakte een wolf een omtrekkende beweging in een wei met drie schapen, leek te spelen en verdween vervolgens plotseling met een lam uit beeld. Het publiek mocht antwoorden geven, waarna Van Liere toelichting gaf.

Op een kaart toonde hij waar de eerste twee roedels wolven in Nederland gesignaleerd zijn. Het gaat om kleine roedels van een mannetje en een vrouwtje, elk in hun eigen territorium op de Veluwe. In het ene territorium worden schapen gedood, in het andere helemaal niet. Een intrigerend verschil dat volgens onderzoek te maken kan hebben met voldoende wild, eerdere negatieve ervaringen met schapen of vluchtmogelijkheden voor de prooi.

Welpen nemen gedrag van ouders over

Uit zijn onderzoek in Nederland en Slovenië blijkt onder meer dat welpen gedrag overnemen van hun ouders. Als de ouders geen schapen doden, is de kans kleiner dat de jongen dat later wel gaan doen. Volgens Van Liere is de sleutel dat de wolf leert dat schapen geen aantrekkelijke prooi zijn. Wat een wolf afleert, leert hij zijn welpen immers ook niet aan.

Hij sloot af met de relatie tussen mens en wolf: “Wij kunnen er zelf voor zorgen dat we voor de wolf onaantrekkelijk zijn: niet blijven kijken, geen foto’s maken of voeren, en vooral niet hard wegrennen. Maak lawaai, stamp, schrik af. De wolf moet niet vertrouwd raken met de mens, niet richting bewoonde gebieden trekken. Als we dat bewaken, kunnen mens en wolf naast elkaar leven.”

Waarnemingen in Almen

Een bewoner van Almen laat weten op zondagavond 24 augustus rond 23.00 uur in de omgeving van de dorpsgrens een wolf te hebben gezien. Voor hem was er geen twijfel mogelijk: “Zeker een wolf, want hij schoot op tien meter vol door mijn koplampen en ik kon hem haarscherp zien. Ik heb al eerder een wolf gespot, op de Veluwe.” Omdat de man vermoedde dat het om een zwervende wolf ging, deed hij geen melding bij BIJ12. Niet veel later, op maandagochtend rond 07.30 uur, zou een wolvin met drie welpen zijn waargenomen bij Landgoed Velhorst, ter hoogte van ’t Walien. Daarnaast zijn er in deze omgeving nog drie vermoedelijke ontmoetingen geweest.

Volgens gegevens van BIJ12 – de instantie die namens de gezamenlijke provincies de monitoring van de wolvenpopulatie coördineert en de afhandeling van wolvenschade verzorgt – werd op 31 mei 2025 in de gemeente Lochem een wolf waargenomen. Deze melding is geclassificeerd als C1, wat staat voor hard bewijs, bijvoorbeeld door wetenschappelijke DNA-analyses of duidelijke foto’s.

Reageren? Mail de redactie via [email protected].
Op deze publicatie rust copyright.