REGIO - Het najaar is het seizoen van de talrijk aanwezige paddenstoelen. Aan variatie in paddenstoelen geen gebrek; er komen in Nederland meer dan 5000 verschillende soorten paddenstoelen voor. Het hele jaar door zijn er wel paddenstoelen te vinden, maar in het najaar zijn de omstandigheden voor paddenstoelen ideaal, vochtig en warm. Boswachter Camée Bokma neemt je mee in de paddenstoelenwereld.

Schadelijk voor bomen?

Een veel gestelde vraag is; leveren paddenstoelen schade aan bomen? Dat verschilt per soort. Het zegt vaak wel wat over de staat van een boom, want een gezonde boom is niet zo snel vatbaar voor paddenstoelengroei. Al hoeft het zeker niet meteen het begin van het einde te zijn; er zijn ook bomen begroeid door paddenstoelen die alsnog heel oud worden. De reuzenzwam is wel een soort die vaak op oude beuken maar ook eiken voorkomt en deze actief aantast. De aanwezigheid ervan kan reden zijn tot het vellen van een boom, met name wanneer die langs een pad staat, want reuzenzwam kan het wortelstelsel van een boom in relatief korte tijd zodanig doen aftakelen dat de boom om kan vallen.

© Bart de Best

Is wildplukken erg?

Dan nog een veel gestelde vraag. Is het plukken van paddenstoelen nou wel of niet ‘erg’? In principe zal het plukken zelf niet heel snel zorgen dat de soort verdwijnt. Paddenstoelen zijn de ‘vruchten’ van schimmels, die met onzichtbare draden groeien in de ondergrond die ze prefereren. Dat kan simpelweg de bodem zijn maar ook het hout van dode of levende bomen. Paddenstoelen zijn dus net zoiets als appels voor een boom. Als je de appel plukt gaat de boom niet dood. Wel bevat de appel - net als de paddenstoel - zaden (de pitten) waaruit nieuwe bomen kunnen groeien. Die noemen we bij paddenstoelen ‘sporen’. Paddenstoelen worden ook wel de ‘bloemen van het bos’ genoemd.

Toch kan je wel degelijk schade aanrichten door wildplukken. Het milieu dat een paddenstoel kiest om te groeien kan erg specifiek zijn. Een stukje los zand, nét dat ene steilrandje, een boomstronkje op het zuiden of wellicht juist het noorden, een dunne of juist dikke strooisellaag. Verschillende soorten paddenstoelen hebben bepaalde omstandigheden nodig voor hun voortbestaan. Als je over dat ene stukje bodem loopt waardoor het verdicht raakt, of net zo’n steilrandje kapot trapt, kan de standplaats al snel ongeschikt raken. Uit onderzoek van de Nederlandse Mycologische Vereniging (Paddenstoelenvereniging) is gebleken dat menselijke betreding tot een merkbare afname van paddenstoelen kan leiden.

Voedsel voor dieren

Daarnaast zijn veel dieren in het bos afhankelijk van paddenstoelen. Van zoogdier tot insect; egels, reeën, eekhoorns, maar ook slakken en een heleboel verschillende insecten eten graag paddenstoelen. Het is een lekker eiwitrijk hapje dat soorten kan helpen de winter door te komen! Ook vormen paddenstoelen voor veel insecten een schuil- of nestplek. Paddenstoelen zijn dus van groot belang voor de verschillende bosbewoners en daarmee iets om te bewaren en beschermen. In de gebieden van Natuurmonumenten geldt dus een wildplukverbod.

En ten slotte ook niet onbelangrijk; als een paddenstoel eenmaal geplukt is, kan de volgende wandelaar er ook niet meer van genieten. Dat is toch jammer, want wat is nu een goede herfstwandeling zonder paddenstoelen!

© Anne-Marie van Alem

Alles over de natuur in LokaalLochem 

Dit artikel is onderdeel van een serie verhalen van Natuurmonumenten voor LokaalLochem, over de natuur en cultuurhistorie in haar gebieden in en rondom de gemeente Lochem. In de Achterhoek zorgen boswachters van Natuurmonumenten voor 29 natuurgebieden, onderverdeeld in 3 deelgebieden: de Graafschap, Montferland en Winterswijk, met onder andere 11 landgoederen, 3 veengebieden en 4 Natura 2000- gebieden. Meer informatie vind je op nm.nl/achterhoek.