REGIO - Nog even en het is herfst. Een drukke en belangrijke tijd voor veel dieren. Tijd om vet- of voedselreserves op te bouwen en een veilig onderkomen te zoeken. Zo kun je in de herfst tijdens een boswandeling eekhoorns zien, die druk bezig zijn met het verzamelen van zaden en noten voor de winter. Ook reeën zijn nu na hun bronstijd aan het ‘aanvetten’ voor de winter.

Voorbereidingen voor de winter

Straks wanneer de temperaturen gaan zakken wordt het tijd om een geschikt winteronderkomen te zoeken voor veel soorten. Amfibieën zoals kikker en salamander gaan vaak al rond oktober in winterslaap. Het is belangrijk dat zij een vorstvrij, rustig en droog plekje vinden. Vaak een hol in de grond tussen boomwortels, in takken- of steenhopen maar soms ook de kelder van een huis. Je kan ze helpen door zelf een takkenhoop te maken in de tuin.

© Anita Ketel

Een andere soort die graag een plekje uitzoekt in onze tuinen is de egel. Helaas gaat het niet zo goed met de egel. Nu is hij nog zoveel mogelijk aan het eten, maar wanneer hij eind november wegkruipt voor de winterslaap zal hij je dankbaar zijn als je straks bladerhopen in je tuin laat liggen om onder te kruipen! En wist je dat ook rupsen en poppen van vlinders graag overwinteren in het strooisel van je tuin? Gewoon op de grond, verstopt tussen de bladeren.

En heb je één dezer dagen toevallig de kleurrijke dagpauwoog bij jou naar binnen zien vliegen? Of kom je ze tegen in de schuur? Dat kan, want hoewel veel vlinders in de vorm van pop, rups of ei overwinteren doen dagpauwogen dat in het ‘vlinder-stadium’. Ze gaan rond september-oktober op zoek naar een koel en beschut plekje om in winterslaap te gaan. Ze vormen dan een soort anti-vries stof in hun lijf waarmee ze extreme kou prima kunnen overleven. Ook de gehakkelde aurelia, kleine vos en citroenvlinder overwinteren als vlinder in Nederland. In het voorjaar vliegen deze vlinders meestal als eerste uit.

© Ben Walet

Vlinders in huis?

Mocht je nu zo’n vlinder tegenkomen in huis, dan kan je die helpen door deze naar buiten te brengen. Een zolder of slaapkamer kan voor die vlinder namelijk een prima overwinteringsplekje lijken, maar zodra de verwarming aan gaat in de winter heeft hij een probleem, want dan wordt hij wakker. Aangezien er niks te eten is voor de vlinder in de winter, is de kans groot dat hij het voorjaar dan niet zal halen.

Kom je een vlinder tegen in huis rond deze tijd, zet die dan voorzichtig buiten om een beter overwinteringsplekje te zoeken. Kom je in de winter een wakker geworden vlinder tegen in je huis, dan kan je proberen de vlinder voorzichtig in bijvoorbeeld je schuur, ruimte tussen houtstapel, een holle boom of een andere koele, beschutte plek neer te zetten, waar deze verder niet meer verstoord wordt en rustig kan blijven slapen tot het voorjaar.

En dan nog één tip; probeer de vleugels van de vlinder niet met je handen aan te raken, want die hebben een kwetsbare laag van schubben. Het beste is de vlinder voorzichtig in een glas te vangen.

© Geurt-Besselink

Alles over de natuur in LokaalLochem 

Dit artikel is onderdeel van een serie verhalen van Natuurmonumenten voor LokaalLochem, over de natuur en cultuurhistorie in haar gebieden in en rondom de gemeente Lochem. 

In de Achterhoek zorgen boswachters van Natuurmonumenten voor 29 natuurgebieden, onderverdeeld in 3 deelgebieden: de Graafschap, Montferland en Winterswijk, met onder andere 11 landgoederen, 3 veengebieden en 4 Natura 2000- gebiedenlandgoederen, 3 veengebieden en 4 Natura 2000- gebieden.