LAREN - Hoewel Henk Koerselman en ik jarenlang bijna buren waren, had ik hem nog nooit persoonlijk ontmoet. Ik kende hem vooral van zijn aanwezigheid langs de zijlijn bij het voetbalveld en zijn recente verschijningen in de media. Henk runt samen met zijn vrouw Corine een Bed & Breakfast en het Gezinshuis Erve de Bongerd, en recent is Henk benoemd tot Ambassadeur Begeleiders in de Gehandicaptenzorg. Daarnaast was er ook nog iets met een olifant. Hoog tijd om kennis te maken met de man zelf.

Henk verwelkomt me in zijn huis, gelegen tussen Almen, Harfsen en Laren. Als oudste van twee kinderen werd Henk hier geboren en is hij nooit meer weggegaan. Zijn opa en vader waren boeren, maar voor Henk leek dat aanvankelijk niet de juiste weg. Hij volgde een opleiding in houtbewerking, maar op zijn 18e besloot hij toch in de maatschap met zijn vader te stappen, mede door de invloed van zijn opa.

Van boer naar zorg

Na jarenlang met veel enthousiasme geboerd te hebben, kwam er 24 jaar geleden een keerpunt voor Henk. “We stonden op het punt om te groeien of te stoppen,” vertelt hij. Ze besloten te stoppen en Henk’s vrouw Corine, die in de zorg werkt, schrok aanvankelijk van deze beslissing. De eerste stap was het verkopen van de varkens, en vijf jaar later volgden de koeien. Eerst gaan de varkens weg en vijf jaar later ook de koeien. Henk ging aan de slag op landhuis Warmelo in Diepenheim, waar hij in contact kwam met mensen met een beperking. “Ik werd daar het manusje-van-alles,” legt Henk uit. Maar het was vooral het werken met mensen met een beperking dat zijn interesse wekte. “Ik had eigenlijk direct een klik met de mensen,” zegt hij, terugkijkend op die tijd. “Achteraf gezien heb ik misschien mijn hele leven al een gevoel gehad om iets voor mijn medemens te doen.”

Na zijn tijd op landhuis Warmelo besloot Henk om verder te gaan in de zorgsector. Hij ging werken bij een sociale werkplaats in Deventer, waar hij de leiding kreeg over een groep van 20 mensen met een lichte beperking. “Dat ging me eigenlijk wel goed af,” zegt Henk, maar hij geeft ook toe dat hij moest wennen aan de andere werkmentaliteit. “Ik was veel te gedreven,” lacht hij. “Als boer ben je gewend om gelijk actie te ondernemen, maar in de zorg leer je om rust te nemen en dingen goed te begeleiden.”

Deze ervaring bij de sociale werkplaats vormde een belangrijke leerschool voor Henk. In de acht jaar dat hij daar werkte, leerde hij geduld en begrip te ontwikkelen voor mensen met een beperking. Maar hij wilde meer. Tijdens zijn laatste jaar bij de werkplaats begon hij ook les te geven op het speciaal onderwijs, waar hij jongeren tussen de 14 en 16 jaar begeleidde in het groen onderwijs. “Toen ontstond het idee om een eigen dagopvang te starten,” vertelt Henk. En zo werd de basis gelegd voor wat nu Gezinshuis Erve de Bongerd is.

© LokaalLochem

Erve de Bongerd

Het begon allemaal toen de drie kinderen van Henk en Corine oud genoeg waren om het ouderlijk huis te verlaten. “Ik had altijd het gevoel dat ik iets voor mezelf wilde opzetten zodra de kinderen uit huis waren,” vertelt Henk. Het idee voor een gezinshuis kwam via social media, waar Henk een oproep zag voor gezinnen die zich wilden aanmelden.

Het bleek een intensief traject, waarbij meerdere partijen in de running waren om een gezinshuis op te zetten. Maar uiteindelijk werden Henk en Corine geselecteerd. Hun eerste plaatsing was meteen een uitdaging: een jongen van 11 jaar voor crisisopvang. “Dat eerste jaar was echt zwaar,” geeft Henk toe. De jongen werd uiteindelijk elders geplaatst, maar Henk en Corine bleven vastbesloten om door te gaan.

Twee jaar geleden maakten ze de overstap naar Sa-Net Woonzorg, een organisatie die hen de mogelijkheid bood om hun zorg uit te breiden van twee naar drie plaatsen. Sindsdien wonen er drie jongens van 9, 10 en 12 jaar oud bij hen in huis. “Er komt veel meer bij kijken dan mensen vaak denken,” legt Henk uit. “Je zorgt niet alleen 24/7 voor deze kinderen, maar je hebt ook te maken met het contact met ouders en instanties.” Een heel team van professionals staat klaar om hen te ondersteunen.

De jongens hebben ernstige gedragsproblemen, wat het werk soms erg zwaar maakt. “Van slaan en schelden tot ander geweld, we maken hier van alles mee,” zegt Henk. Dit werk is duidelijk niet voor iedereen weggelegd en ik vraag Henk dan ook waarom hij dit werkt doet. “De kinderen hebben verder helemaal niets. Ik heb van jongs af aan al het gevoel gehad om iets te doen voor mijn medemens.” Toch is het niet alleen kommer en kwel. “Er zijn ook veel mooie momenten,” voegt hij toe, terwijl hij trots enkele foto’s op zijn telefoon laat zien. Op een van de foto’s staan de drie jongens knuffelend bij elkaar omdat ze elkaar na drie weken vakantie zo hadden gemist. “Dat zijn de momenten waarop je weet dat het allemaal de moeite waard is.”

Naast het runnen van het gezinshuis, werkt Henk ook nog twee dagen per week aan zijn eigen dagbesteding. Sa-Net heeft 14 locaties in het oosten van het land, en Henk neemt cliënten van de zorginstelling mee om groenvoorzieningen te regelen op verschillende locaties. Recent is dit werk uitgebreid naar vijf plekken in de gemeente Lochem, waar zij het groenonderhoud verzorgen. Sinds een maand verrichten zij werkzaamheden onder contract met Circulus onder de noemer ‘Buurtgroen’. 

Het G-team

Een ander belangrijk project van Henk is het G-voetbal bij voetbalvereniging Witkampers in Laren. Het idee hiervoor kwam van Henk zelf. Zijn dochter voetbalde al bij de club, maar voor kinderen met een beperking was er nog niets in de regio. “In Lochem, Laren of de omgeving was er nog niks voor deze doelgroep,” vertelt Henk. Het was zijn vrouw Corine die hem aanspoorde: “Nou Henk, doe je ding.”

Henk ging op onderzoek uit en bezocht het G-voetbal in Wijhe om ideeën op te doen. Daarna stapte hij naar de Sportraad van Welzijn Lochem, die meteen enthousiast was. De verenigingen aarzelden echter nog, maar uiteindelijk was het de voetbalvereniging Witkampers die in september 2016 begon met Speciaal Voetbal voor kinderen met een beperking. “Nu traint er elke zaterdagmorgen een enthousiaste groep op de Witkampers velden,” zegt Henk trots. “Gewoon op het hoofdveld, zoals ik dat graag zag.”

Ook de drie jongens van Henk voetballen mee. “Vanaf het begin is Bert Gotink betrokken geweest, die nog steeds elke zaterdag de training verzorgt,” vertelt Henk. De groep spelers groeide en op een gegeven moment wilden sommige kinderen meer dan alleen trainen; ze wilden ook tegen andere teams spelen. Helaas bleek voor sommigen de wedstrijden te veel prikkels te geven. Henk en Bert besloten toen contact op te nemen met Go Ahead Eagles uit Deventer. Hij kwam in contact met Alex Kroes, nu technisch directeur bij Ajax, die het plan steunde. Samen met kinderen uit andere clubs werd een speciaal G-team opgesteld dat tot op de dag van vandaag door het hele land speelt tegen andere G-teams van clubs uit de Eredivisie.

Naast zijn betrokkenheid bij de voetbalvereniging, was Henk in 2016 ook bestuurslid bij het Leussinkbad. Dat jaar legde hij de grondslag voor wat nu bekend staat als Houtdorp. Tijdens de jaarlijkse zwemvierdaagse vond Henk dat er wel wat meer reuring mocht komen. “Ik nam een aanhanger vol pallets mee, trok een piratenpak aan en ging samen met de kinderen een boot in elkaar timmeren,” vertelt hij lachend. Het evenement sloeg aan en groeide in de jaren daarna uit tot een groots opgezet evenement met een eigen organisatie.

© Eigen foto

De olifant in de kamer

In 2020, toen de wereld even stilviel door het coronavirus, zag Henk op Facebook een bericht dat een evenement voor mensen met een beperking was afgelast. “Toen dacht ik, oh bestaat dat ook,” zegt Henk. Het idee bleef jaren in zijn hoofd hangen, en vorig jaar besloot hij een oproep te plaatsen voor mensen die hem wilden helpen om een belevingsfestival te organiseren. Acht mensen meldden zich aan, en de start van het belevingsfestival ‘De Gele Olifant’ was geboren.

“De naam kwam gewoon in me op,” lacht Henk. “Je hebt Pinkpop, en wij hebben De Gele Olifant.” De eerste editie was een groot succes. “We hadden al 100 bezoekers verwacht, maar het werden er 350. Het had zo nog het dubbele kunnen zijn, maar we konden er niet meer op deze locatie huisvesten.” Henk wijdt het succes aan de marketing. “Deze doelgroep is heel lastig te bereiken, dus we besloten om ze persoonlijk te benaderen.” Samen met een vriend beschilderde hij een caravan met graffiti en zo trokken ze door het land om aandacht te vragen voor het festival. “De jongens van ons gezinshuis waren natuurlijk ook van de partij. Ze hebben echt een leuke tijd gehad, ik heb ze zichtbaar zien genieten.”

Bij de selectie van de bands voor het festival is Henk heel zorgvuldig. “Ze moeten echt een ‘feeling’ hebben met de doelgroep en het liefst Nederlandstalig zingen,” legt hij uit. Inmiddels is de organisatie van het festival uitgegroeid tot een eigen stichting, met als doel om het evenement jaarlijks te laten terugkeren. De volgende editie staat gepland voor het najaar van 2025, wederom in de kerk en het kulturhus in Laren.

Ambassadeur met een eigen boek

Sinds 1 juli mag Henk zich officieel Ambassadeur voor de Gehandicaptenzorg noemen. Na een jaar intensieve leergang, samen met twaalf andere zorgmedewerkers, heeft hij deze titel verworven. “Een mooie titel waar ik trots op ben en die me nog meer motiveert om me in te zetten voor deze doelgroep,” zegt Henk. Als ambassadeur wil hij vooral bijdragen aan de uitbreiding van het aantal gezinshuizen in Nederland. “Ik wil dat meer kinderen en jongvolwassenen de warmte van een gezinsleven kunnen ervaren en een thuis kunnen vinden.”

Om een beter beeld te geven van het leven in een gezinshuis, werkt Henk aan een boek met de titel ‘Thuis is Ergens Anders’, dat in het voorjaar van 2025 zal verschijnen. In dit boek deelt hij verhalen van kinderen en jongvolwassenen die in een gezinshuis wonen en hun ervaringen over hun levensloop en het huidige gezinsleven. Peter van Harmelen, een illustrator uit Lochem die Henk ontmoette bij De Gele Olifant, zal de illustraties voor de cover verzorgen.

Een B&B vol warmte

Naast al deze activiteiten runnen Henk en Corine ook nog hun eigen B&B. Toen hun kinderen uit huis gingen en het gezinshuis werd opgezet, vroegen de kinderen: “Leuk hoor, zo’n gezinshuis, maar waar moeten wij dan slapen als we op bezoek willen komen?” Dus bouwde Henk er gewoon een huisje bij. En als de kinderen niet op bezoek zijn, dan verhuren ze deze gewoon. “Alles is heel lokaal opgezet,” legt Henk uit. “Het brood komt van bakker Wijnand, de melkproducten van Oosterbrook uit Laren en de eieren van onze eigen kippen. Het sap wat we schenken, persen we jaarlijks van eigen appels en peren uit de boomgaard.” De twee werelden van gezinshuis en B&B lopen mooi in elkaar over. “Gasten weten van het gezinshuis en de jongens vinden het leuk om zo nu en dan een praatje te maken met de gasten.”

Hoewel Henk nu voornamelijk in de zorg werkt, blijft hij een sterke band houden met het boerenleven. Zo kwam hij in contact met Burgerboerderij de Patrijs, waar hij samen met de jongens op bezoek ging. “De jongens vonden het echt super leuk, en we hebben zelfs een kalfje geadopteerd,” vertelt Henk. De oudste twee jongens gaan nu zelfs zelfstandig twee keer per week op bezoek bij Aagje, hun eigen kalfje.

Toen ik aan ons gesprek begon, wist ik dat Henk bij veel dingen betrokken was, maar dat hij zoveel projecten en initiatieven heeft opgezet, had ik niet voorzien. Hij lijkt een onuitputtelijke bron van energie en ideeën, en ik vraag me af waar hij de tijd vandaan haalt. Henk Koerselman is een man die zijn leven heeft gewijd aan zijn medemens. Of het nu gaat om zijn werk in de zorg, zijn inzet voor het speciaal voetbal, of zijn betrokkenheid bij tal van andere initiatieven, Henk doet het allemaal met een hart vol liefde en een onvermoeibare inzet. En het is duidelijk dat Henk nog lang niet klaar is.