ZUTPHEN - Iedere paar jaar stelt de gemeente een grondstoffenplan op. Het gaat hier niet over grondstoffen die in de Zutphense grond zitten maar over ons gezamenlijke afval en hoe we daar mee omgaan. Afval is immers een grondstof waar we veel uit kunnen halen, zegt iedere woordvoerder in de verwerkingsindustrie. De SP noemt het gewoon het Zutphens afvalplan.

Maar wat staat er in dit afvalplan? Om dit uit te leggen moeten we eerst naar het Zutphense verwerkingssysteem kijken. In Zutphen hanteren we sinds 2005 een systeem waarbij inwoners naast een vastgesteld bedrag ook betalen per zak afval die ze aanbieden. Voorstanders van dit systeem zeggen dat het goedkoper uitvalt én mensen bewuster omgaan met hun afval.

Goedkoper is het niet geworden, Zutphenezen betalen ieder jaar meer voor verwerking terwijl ze ieder jaar minder afval aanbieden. En het kweken van bewustzijn bij inwoners heeft niks gedaan aan de grote problemen die de plasticindustrie op ons bordje legt. Het is daarom niet gek dat wij tegen dit systeem zijn. 

De huidige situatie toont aan dat een systeem van ‘financiële prikkels’ naar inwoners niet werkt. Je zou verwachten dat een gemeente als Zutphen inspeelt op deze bevindingen. Het tegenovergestelde is waar. Het concept staat vol met verdere maatregelen om mensen zelf meer werk te laten doen en geprikkeld te worden om het nóg beter te doen. Er zijn een paar punten uit het concept afvalplan waarbij de gemeente de plank volledig mis slaat.

Gespiegeld inzamelen

Gespiegeld inzamelen is een vakterm voor het niet meer ophalen van afval aan huis door de vuilnisman maar het organiseren van een centraal inleverpunt in de wijk. Inwoners moeten dus zelf hun afvalzakken naar dit inleverpunt in de wijk brengen. Voor sommige inwoners in de binnenstad zal dit niks nieuws zijn, zij zijn immers hier al mee bekend. Wat voor hen ook bekend is, is de rotzooi en stankoverlast die veroorzaakt wordt wanneer deze containers niet op tijd geleegd worden en men niks anders kan dan hun zakken naast de container te leggen. Deze problemen verspreiden we dan over alle wijken in onze stad. En dan hebben we het nog geeneens gehad over onze inwoners die slecht ter been zijn of op afstand wonen van een inzamelpunt.

"Het zweet staat op je voorhoofd als je je pasje voor de scanner houdt"

Stoppen met het zwarte kratje

Het bekende zwarte kratje, bedoeld voor overgebleven glasverpakkingen, wordt niet meer opgehaald. Ook het glas moet je gaan brengen naar het centrale inleverpunt in de wijk. Het huidige systeem van ophalen voorkomt onnodige rotzooi, nu werk je de puinhoop alleen maar in de hand.

Verkleinen inwerpopening bij inzamelplekken

Het perfecte voorbeeld van een verandering waar echt niemand bij gebaat is. In plaats van de fundamentele problemen in ons afvalsysteem op te lossen pesten we inwoners door het aanbieden van afval lastiger te maken. Stel je voor: Na een lange dag op werk heb je net je avondeten op. Je hebt zin om eindelijk even rustig op de bank te zitten maar je ziet dat je vuilnisbak vol zit. Je weet energie te vinden om deze zware zak naar een inleverpunt te brengen aan het einde van de straat. Het zweet staat op je voorhoofd als je je pasje voor de scanner houdt. Pas dan kom je erachter komt dat de zak geeneens past omdat de gemeente de inwerpopening heeft verkleind om je te ‘prikkelen’. De enige prikkel die je dan voelt is er een van frustratie.

Hoe dan wel?

De Zutphense SP ziet weinig positiefs in dit nieuwe afvalplan. Een gemeenschappelijk afvalplan hoort te zorgen voor verbetering in plaats van verslechtering. Als het aan ons ligt gaat de gemeente in de volgende dingen investeren:

We blijven ons afval aanbieden in plaats van afleveren bij een centraal punt, de vuilnisman behoudt zijn rol in het nieuwe systeem. Het zwarte kratje wordt niet wegbezuinigd. Het nieuwe afvalplan wordt niet moeilijker gemaakt voor onze inwoners.

Daarnaast stoppen we met het systeem van extra betalen per aangeboden zak, inwoners gaan alleen betalen via het vastrecht. Het idee van financieel prikkelen werkt niet, laten we dan ook niet de illusie in stand houden. Wanneer het huidige verwerkingscontract met Circulus Berkel afloopt gaat de gemeente over op een systeem van nascheiden.

We investeren flink in het Recycleplein, de huidige openingstijden werken belemmerend, niet verbeterend. Daarom zorgen we voor openingstijden waardoor iedere Zutphenees zijn/haar afval kan afleveren zonder de planning overhoop te hoeven gooien. Van maandag tot zondag open van 08:00 tot 17:00 is een mooi begin. In het huidige systeem betaalt een inwoner wanneer hij/zij grofvuil aanbiedt aan het Recycleplein. We creëren een jaarlijkse vrijstelling op het aanbieden van de eerste 100 kg afval per huishouden. Daarnaast wordt 4x per jaar grofvuil opgehaald om onnodige dumping te voorkomen. Alhoewel we nog spreken van een concept lijkt het afvalplan vooral de dienstverlening uit te kleden en de rekening hiervoor bij ons neer te leggen.